استفاده از کاندوم در افراد مبتلا به عفونت اچ‌آی‌وی و عوامل مؤثر بر آن

  دریافت: 1/7/91 پذیرش: 2/4/92     مقدمه: در حال حاضر ارتباط جنسی محافظت نشده با افراد معتاد تزریقی مبتلا به عفونت اچ‌آی‌وی مهم‌ترین منبع ابتلای زنان به این عفونت و در نتیجه انتقال عمودی آن به فرزندانشان می‌باشد. هدف از این مطالعه تعیین عوامل مؤثر بر استفاده مداوم از کاندوم در افراد مبتلا به عفونت اچ‌آی‌وی مراجعه کننده به مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران بود.   روش کار: در این مطالعه مقطعی، 400 بیمار اچ‌آی‌وی مثبت، پرسشنامه را به روش مصاحبه تکمیل کردند. نمونه‌گیری به روش پی در پی تا رسیدن به حجم نمونه مورد نظر در پنج مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری شهرستان‌های ورامین، شهریار، رباط‌کریم و مرکز بهداشت غرب و بیمارستان امام خمینی در سطح شهر تهران انجام شد. از آزمون‌های آماری فراوانی نسبی، آزمون کای دو، و مدل رگرسیون لجستیک تک‌متغیره و چند متغیره برای ارزیابی عوامل مؤثر بر استفاده مداوم از کاندوم استفاده شد.   یافته‌ها: 60% نمونه‌های پژوهش مرد بودند و بیشترین درصد (2/44% مردان و 3/51% زنان) در گروه سنی 34 -25 سال قرار داشتند. میانگین سنی مردان (3/7 SD= ) 2/36 و میانگین سنی زنان (7 SD= ) 6/32 سال بود. 2/67% (269نفر) از افراد در یک سال گذشته از کاندوم استفاده کرده بودند که از بین آن‌ها 9/24% (67 نفر) همیشه، 32% (86 نفر) تقریباً همیشه و 1/43% (116 نفر) گاهی اوقات از کاندوم استفاده می‌کردند. در بیشتر موارد (2/39%؛ 69 نفر) علت عدم استفاده مداوم از کاندوم توسط افراد اچ‌آی‌وی مثبت در این مطالعه، مخالفت شریک جنسی بود. نتایج مدل لجستیک رگرسیون چند متغیره نشان داد که استفاده مداوم از کاندوم با شرکت در کلاس‌های آموزشی، (5/5 -4/1= CI 95%) 6/2 OR= ، تماس جنسی با شریک جنسی دایم مثل همسر (9/5 -4/1 CI= 95%) 9/2 OR= ، ارتباط با شریک جنسی اچ‌آی‌وی مثبت (7 -8/1 CI= 95%) 5/3 OR= ، استفاده از کاندوم به عنوان محافظت دوجانبه (4/8 -2/2 CI= 95%) 2/4 OR= و اطلاع از خطرات تماس جنسی غیر ایمن (8/3 -1/1 CI= 95%) 1/2 OR= ارتباط معناداری دارد.   نتیجه‌گیری: استفاده از کاندوم به طور مداوم و همیشگی حین ارتباط جنسی هنوز یک چالش است و بایستی در این خصوص مداخلاتی همچون مداخلات آموزشی جهت تغییر رفتار انجام شود. به نظر می‌رسد ارایه خدمات مناسب بهداشت باروری و جنسی به افراد اچ آی وی مثبت می‌تواند زندگی جنسی و باروری بدون خطر یا کم خطری از نظر آلوده کردن شریک جنسی تأمین نماید.